Macht en aanzien, Cordfunke E.H.P.

Kennemer adel in de volle middeleeuwen (1050-1350)

De oorsprong van de oude Kennemer adel gaat terug tot de vroege middeleeuwen, de tijd waarin grondbezit aanzien, rijkdom en macht betekende. Maar tussen de adel in de vroege middeleeuwen en die in de 13e/14e eeuw ligt een periode van vele eeuwen waarin grote veranderingen binnen deze sociale bovenlaag ontstonden. Met name het proces van feodalisering van de adel, waarbij een afhankelijkheidsrelatie tussen leenheer en leenman ontstond, voltrok zich eind 13e eeuw in een snel tempo. Er kwamen nieuwe geslachten bij, vaak zijtakken van oude geslachten. Want de jongere zoons kregen een erfdeel mee en werden op hun beurt de stamvaders van nieuwe geslachten. Door huwelijken binnen de eigen kring vormden zich bovendien hechte verwantschapsrelaties. In tijden van crisis traden deze geslachten op als een clan. Tegenstellingen tussen deze clans leidden dan ook vaak tot heftige partijtwisten.

Niet eerder werd de geschiedenis van deze hoogadellijke geslachten in Kennemerland in een samenhangend verband beschreven. De schriftelijke overlevering uit de onderzochte periode (1050 - 1350) is weliswaar beperkt, maar door een zorgvuldige analyse van het overgeleverde materiaal is het mogelijk gebleken meer zicht te krijgen op deze adelsgroep, die in het Kennemerland van die dagen een belangrijke rol heeft gespeeld.