De textiel-baronnen, Willink Bastiaan

Twents-Gelders familisme en de eerste grootindustrie van Nederland 1800-1980

In Twente ontstond in het stoomtijdperk het eerste samenhangende industriegebied van Nederland. Maar aan de Twents-Gelderse textielindustrie kleeft in historisch opzicht vooral het beeld van de falende familiebedrijven. Aandacht voor de rol van de ‘textielbaronnen’ en hun families werd lang om politiek-historische redenen op zijn zachtst gezegd niet netjes gevonden. Natuurlijk werd er uitgebuit en werd de natuur aangetast, maar de industrie betekende ook betere leefomstandigheden voor de talloze arbeidersgezinnen, die uit het hele land en zelfs uit Duitsland naar Twente en de Achterhoek trokken. Door de langdurige economische groei konden in de regio grote steden ontstaan, waarin voorzieningen als een eigen universiteit en zelfs succesvol profvoetbal gerealiseerd konden worden.

Hoewel er sinds de massale fabriekssluitingen rond 1980 veel is gepubliceerd over de Twentse en Achterhoekse textielindustrie, is de ontwikkeling van de industrie als geheel daarvan vrijwel nooit onderwerp geweest. De textielbaronnen biedt een breder perspectief. Bastiaan Willink vult onder meer veel lacunes in de kennis over de families en familienetwerken die tussen 1800 en 1980 de dienst uitmaakten. Hij breekt een lans voor de stelling dat meestal niet het star vasthouden aan familiebelangen, maar andere factoren het bijna-einde van de bedrijfstak veroorzaakten. Het boek besluit met een historisch overzicht van de 500 belangrijkste fabrikanten van 48 bekende Twents-Gelderse fabrikantenfamilies.